گه‌وره‌یی و گرنگیی گه‌شتی شه‌وڕه‌و و به‌رزبوونه‌وه‌ی پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌ویستمان حەزرەتی موحه‌ممه‌د (دخ) بۆ ئاسمانه‌كان، له ناسینی پایه‌ی مزگه‌وتی ئه‌قسادایه له قه‌واره و نه‌خشه‌ی ئه‌و ئوممه‌ته‌دا، به‌و مانایه‌ی، کە هه‌ر كه‌سێك ده‌ستبه‌رداری ئه‌و خاكه پاكه ببێت، یاخود موساوه‌مه له سه‌ر پێگه پیرۆز و پۆڵایینه‌كه‌ی بكات، ئاساییتر و ساده‌تره به‌لایه‌وه، کە شیرازه‌ی وابه‌سته‌یی خۆی به كه‌عبه‌ی پیرۆزیش بپچڕێنێت، كه ڕووگه و ڕوانگه‌ی ئایین و ژیانییه‌تی، چونكه هه‌ردووكییان پایه و پیرۆزیی خۆیان له گیان و ده‌روونی موسڵماناندا هه‌یه و، كۆمه‌ڵێك تایبه‌تمه‌ندی و خه‌سڵه‌تی باڵای ئایینی كۆیانده‌كاته‌وه و، له ڕه‌چه‌ڵه‌ك و مێژوودا ده‌چنه‌وه سه‌ر تاقه ڕه‌گێك له خاكی به‌ره‌كه‌ت و پیرۆزییدا.
بایه‌خ و به‌های ئه‌و ڕووداوه دیرۆكییه له به‌ستنه‌وه‌ی (مسجد الحرام) له مه‌ككه‌ی پیرۆز به (مسجد الاقصی) دایه له فه‌ڵه‌ستین له چوارچێوه‌ی گه‌شته‌كه‌دا، كه ماهیه‌ت و مه‌غزایه‌كی پڕ ده‌لاله‌ت له ڕه‌هه‌ند و ڕایه‌ڵی ئه‌و سه‌فه‌ره مه‌زنه‌دا ڕه‌نگده‌داته‌وه و، په‌یوه‌ندیی دێرینی ئه‌و دوو شوێنه پیرۆزه‌ی خستۆته بۆته‌ی ڕوانین و ڕه‌نگدانه‌وه‌یه‌كی فره مه‌وداتره‌وه.
نرخ و قوڕسایی گه‌شته‌كه له پایه‌ی نوێژكردن دایه، كاتێك له‌و شه‌وه‌دا و له ئاسماندا، نوێژكردن له سه‌ر ئوممه‌تی ئیسلام واجب كرا، له كاتێكدا ته‌واوی واجباته‌كانی دیكه‌ی سه‌رشانی موسڵمانان له سه‌رزه‌مین فه‌رزكراون، به‌مه‌ش گه‌وره‌یی ڕووداوه‌كه له‌م ڕوانگه و ڕه‌هه‌نده‌دا به‌رجه‌سته‌تر و به‌رچاوتر ده‌بێت، كه سه‌فه‌ره‌كه، پتر له ئاراسته و ئامانج له‌خۆده‌گرێت. هاوكێشه و پارسه‌نگی پایه‌ی نوێژكردن به به‌راورد له گه‌ڵ واجباته‌كانی دیكه‌دا لای موسڵمانان به شكڵ و شكۆیه‌كی پیرۆزتره‌وه ده‌ناسرێته‌وه، له گه‌ڵیشیدا ئه‌م ڕووداوه له هه‌ر جووڵه‌یه‌كی نوێژكردندا حزور و ئاماده‌یی ده‌بێت و له چوارچێوه‌كه‌یدا به‌رجه‌سته‌تر و چه‌سپاوتر ده‌بێت.
لێره‌دا و به‌م ئاماژه‌دان و هه‌ڵوه‌سته‌كردن و ووردبوونه‌وه‌یه، هه‌قیقه‌ت و تایبه‌تمه‌ندییەکانی (شه‌وڕه‌و و به‌رزبوونه‌وه‌ی پێغه‌مبه‌ر) ڕۆشنتر و ئاشكراتر ده‌بن و ، له‌و گۆشه‌نیگایه‌شه‌وه سه‌رنجڕاكێشتر و سه‌رسوڕهێنه‌رتر ده‌بێت. شه‌وڕه‌و ئه‌و گه‌شته زه‌مینییه شه‌وانه‌یه‌یە، كه په‌روه‌ردگاری مه‌زن پێغه‌مبه‌ره‌كه‌ی خۆی بۆ ئاماده‌كرد، كه له مه‌ككه‌ی پیرۆزه‌وه بچێته قودسی پیرۆزه‌وه، گه‌شتێك له زه‌مینه‌وه بۆ ئاسمانه‌كان، له قودسه‌وه بۆ ئاسمانه بڵنده‌كان، بۆ ئاست و ئاراسته‌یه‌ك، كه مه‌ردومه‌كان پێینه‌گه‌یشتوون، بۆ شوێن و گۆشه‌یه‌ك كه هه‌ر خۆی ده‌یزانێ كوێیه و چۆنه و توانای دۆزینه‌وه و دیاریكردنی چۆنیه‌تی و تایبه‌تمه‌ندییه‌كه‌ی لای مرۆڤ زۆر له‌وه لاوازتره كه به‌هێز ببێت.
ئه‌م دوو گه‌شته وێستگه‌یه‌كی گرنگ بوون لە ده‌مانێكدا كه شه‌به‌نگی بریقه‌داری په‌یامبه‌رایه‌تی موحه‌ممه‌د (دخ) خه‌ریكبوو له كه‌لی ئاسۆی مرۆڤایه‌تییدا ڕووه‌و ڕاماڵینی تارمایی و ته‌نینی ته‌واوی ژیانییان به تروسكایی هیوایه‌كی ئه‌به‌دی چه‌كه‌ره بكات و ساته‌كانییان به زنجیره‌یه‌ك ڕووداوی ڕه‌ونه‌قداری ته‌ژی به خۆشبه‌ختی ببه‌ستێته‌وه و ڕابوونێكی ڕاسته‌قینه له ژینگه و ژیارییاندا به‌رپا بكات.
له‌و ده‌مه‌دا، نه‌وه‌كانی تاریكی و بوونه‌وه‌ره سه‌ره‌ڕۆكان له بری هه‌ڵكردن و هاتنه‌وه له گه‌ڵ نه‌زمی پێشهات و پرۆسه‌كه، كه‌چی وه‌ك به‌ربه‌ستی سه‌رسه‌ختی ئه‌و وه‌رچه‌رخانه كه‌وتنه‌خۆ بۆ له‌باربردن و به‌لاداهێنانی هاوسه‌نگیی هاوكێشه تازەکە و جوڵاندنی هه‌ستی هاوسۆز و هاریكاره‌كانییان بۆ كاركردن له پێناو هێشتنه‌وه‌ی دۆخه ده‌سیسه‌سازییه‌كانی خۆیان، كه هه‌رگیز شیانی ئه‌وه نه‌بوو مه‌ردومه‌كان له سایه‌دا بگیرسێنه‌وه چ جای ئه‌وه‌ی پشتیوانی مانه‌وه و متمانه‌پێدانه‌وه‌ی بكه‌ن؟!.
ئه‌و وێسته‌گه‌یه له ئه‌زموون و ئه‌دای ئه‌ركی پێغه‌مبه‌رایه‌تی هێنده ناسۆریی و ناجۆریی تیادا په‌نگیخواردبوو، كه په‌ناگه‌یه‌ك و ده‌رفه‌تێك بۆ نه‌وابه‌خشی و داڵده‌دان و دڵدانه‌وه‌یه‌كی سۆزدارانه نه‌ده‌لوا بۆ پێغه‌مبه‌ری خۆشه‌ویستمان ( محمد ـ د خ ) كه نه‌ختێك له دژوارییه‌كانی بڕه‌وێنێته‌وه و هیچ نه‌بێ ساتێك له باوه‌شی بێوه‌ییدا وچانێك بدات، به تایبه‌ت كه ماندبوونێكی تاقه‌تپروكێن قوڕسایی زێده‌تری خستبووه سه‌ر ته‌واوی جه‌سته موباره‌كه‌كه‌ی و چی وزه و هێزی هزریی هه‌یبوو له هیلاكییه‌كی هه‌ژێنه‌ر دابوو، به‌ڵكو تا ده‌هات فشاره ده‌روونییه‌كان و كاریگه‌ری فاكته‌ر و ده‌رهاویشته‌كان له ناخیدا كه‌ڵه‌كه‌تر ده‌بوون و، وه‌رچه‌رخاندنی هاوكێشه‌كه بۆ به‌رژه‌وه‌ندی بانگه‌وازی و باهۆزی گۆڕانكارییه ڕیشه‌ییه‌كه له بیر و باوه‌ڕ و نه‌ریت و ڕه‌وشتی خه‌ڵك به ئاراسته‌یه‌كی پێچه‌وانه ده‌شكایه‌وه، ئیدی پرۆسه‌كه له ڕێڕه‌وێكی سه‌ختتردا ده‌گوزه‌را و، له ده‌ركه‌وتنی ئاماژه‌كانیشدا، تروسكایی موژده‌به‌خش و كرانه‌وه‌ی ده‌رگای خۆشی نه‌ده‌بینرا، سه‌رباری هەموو ئه‌مانه‌ش، زنجیره‌یه‌ك كۆستی خێزانی و خانه‌واده‌یی وه‌كو وه‌فاتی خه‌دیجه‌ی هاوسه‌ری و ئه‌بو تاڵیبی مامی كه دڵته‌نگیی و بێڕه‌نگییه‌كی زۆرتری له ژیانییدا خوڵقاند و، به كارلێكه‌ریی ئێش و ئازاره‌كانیشییه‌وه، هێنده‌یتر ده‌تاسا، بۆیه هه‌موو ئومێدێكی پێغه‌مبه‌رمان ( د خ ) له ڕووانین و ڕووكردنه ئاسمان تیشكی ده‌دایه‌وه و، ئاسۆی ڕووناككه‌ره‌وه‌ی بیناییەكه‌ی له موناجات و خه‌ڵوه‌تی رۆحانییانه‌ی په‌روه‌ردگار ده‌گیرسایه‌وه، له‌م گریمانه ڕاسته‌قینه‌یه‌شیدا پێشبینی بردنه‌وه و به‌ده‌ستهێنانی گره‌وه‌كه‌ی ده‌كرد، كه زامنی به‌رده‌وامی و به‌هێزبوونه‌وه‌ی په‌یام و پایه‌داربوونی شوێنكه‌وتووه‌كانی بوو، به‌ڵكو چاوه‌ڕوانی ده‌ستكه‌وت و دیدارێكی له‌و شێوه‌یه‌ی ده‌كرد، كه به شه‌وڕه‌و و به‌رزبوونه‌وه بۆ باره‌گای په‌روه‌ردگار، تاجی شه‌ڕەفمه‌ندیی و شكۆمه‌ندییه‌كی ئاوه‌های بخرێته سه‌ر سه‌ری، كه هاوشان و یه‌كسانه به ترۆپكی ئاسمان.
شه‌وڕۆیی و به‌رزبوونه‌وه بۆ ئاسمانه‌كان، ڕه‌هه‌ند و ڕه‌سه‌نایه‌تییه‌كی دیكه‌ی به‌خشییه په‌یام و پایه‌ی په‌یامبه‌رایه‌تی حه‌زره‌تی موحه‌ممه‌د ( د خ ) و ته‌واوی موسڵمانان، به‌وه‌ی په‌روه‌ردگاری مه‌زن له‌وپه‌ڕی خه‌فه‌تباریی و سه‌خڵه‌تبوونی به‌نده‌كانییدا، به‌وپه‌ڕی میهره‌بانیی و مزگێنی دڵخۆشكه‌رانه‌وه، به میوانداریی و دیده‌نییه‌كه‌ی و به چه‌پێك چرۆ و چریكه‌ی خۆشنووده‌وه، به‌هره‌مه‌ند و پایه‌دارییان ده‌كات، به‌و واتایه‌ی، قه‌ت ئه‌وه له فه‌رهه‌نگیی ئایینیدا ناسازێ و ناگونجێ، کە خه‌مخۆرانی ئه‌و ڕه‌وڕه‌وه تا دوا ئاقار كه‌نارگیر و گۆشه‌گیر بكرێن و په‌روه‌ردگاریش پشتییان لێبكات، به‌ڵكو ڕاستییه‌كه له به‌رگ و ڕه‌نگێكی دیكه دایه، چونکە په‌روه‌ردگار له ساته‌وه‌ختێكی وه‌هادا باوه‌شی میهره‌بانیی خۆی به ڕوویاندا واڵاتر ده‌كات.
یادكردنه‌وه‌ی شه‌وڕه‌و و به‌رزبوونه‌وه بۆ ئاسمانه‌كان، سه‌لماندنه‌وه و ساخكردنه‌وه‌ی پابه‌ندبوون و پایه‌داربوونه به ڕێبازی ئه‌و پێغه‌مبه‌ره گه‌وره‌یه، كه هه‌ر هه‌نگاوێك له ته‌مه‌نییدا، هه‌ر هه‌ڵوێستێك له ژیانییدا، هه‌ر وچانێك له سایه‌ی ڕه‌وشته‌كانییدا، ده‌رسدادانه‌وه و دامركاندنه‌وه‌ی نه‌فسی به‌دكاره به وه‌رگرتنی تروسكاییه‌ك له خۆری ڕووناكی كه‌سایه‌تییه به‌رزه‌كه‌ی، كه تا ئه‌به‌د، سات دوای سات، گڵپه‌ی نوورینی پێغه‌مبه‌رایه‌تی و پێشه‌وایه‌تییه‌كه‌ی له ژیانماندا بڵیسه ده‌دات و، هانده‌ر و پاڵنه‌ری پێشڤه‌چوون و پێشه‌نگبوونه له پێشكه‌شكردنی نموونه و شێوه كرده‌وه‌ی زه‌نگین و ڕه‌نگین به بۆن و به‌رامه و سیمای سه‌وزبوو به ئولفه‌ت گرتن به ئاكار و ئاكامه په‌سنكراوه‌كانیی. بۆیه له‌م یاده‌وه‌رییه‌دا، باشترین و ڕه‌خساوترین ده‌رفه‌ت ده‌قۆزینه‌وه و، شوێنكه‌وتوویی و خزمه‌تكاریی و خۆبه‌خشیی و سه‌ربڵندیی خۆمان به ڕابردووه هه‌ره ڕووناك و سه‌ربوورده و چیرۆكه گه‌شاوه‌كانی دووپات ده‌كه‌ینه‌وه و، چاوه‌ڕوانیی لوتفی په‌روه‌ردگار و شه‌فاعه‌ته‌كه‌ی ئه‌وین له دونیا و هه‌ستانه‌وه‌ی پڕ هه‌نسك و هه‌لومه‌رجی سەختی ئاخیره‌تدا.
نووسینی/ بەڕێوبەری ماڵپەڕی قەڵەم پرێس (29/6/2011)
إرسال تعليق